Norsk prog for eit nytt år

ojoj mykje bra musikk i Noreg om dagen

Ihsahn - After
Jaga Jazzist - One armed bandit
Motorpsycho - Child of the future
Shining - Blackjazz

Drit i John Olav Nilsen og gjengen. This is the shit!

Trur jammen det byrjar bygge seg eit solid prog-trackrecord her på berget!

Erykah Badu pa Jazzfest

I gar var eg pa Jazzfest i New Orleans, der Erykah Badu var headliner. Heile dagen var full av god stemning, ol, lokal mat, funk, soul, blues, bluegrass, masse folk og god stemning.

Det slo meg kor viktig og profesjonelt musikk er her. Det er jo i USA rytmisk musikk hovedsaklig har vorte utforma, sa utan a forsoke seg pa musikksosiologiske analyser, sa far eg ein viss forstaing for kvifor mange norske artistar foler at ein blir teke meir seriost som musikar over dammen.

Det foerste hoegdepunktet var Pete Seeger. Han er no 90 ar, og sjoelv om fingrane ikkje glir sa kjapt over banjohalsen, har han absolutt sceneutstraling. Det er foerste gong eg har hoeyrt han, sa noko ekspert er eg ikkje, men dette var fin-fine saker, med masse story-telling, allsang og vokalharmoniar.

Det absolutte hoegdepunktet var konserten med Erykah Badu. Dette er ein slik konsert som far ein til a lure pa kva det er som gjer at somme har desse unike eigenskapane som gjer at dei stiller i ein heilt eigen dimensjon.

Foerst lar ho bandet spele ein ti minutter lang intro, foer ho med hoeg diva-faktor duvar inn pa scena; ho er lita, men ho fyller likevel heile scena med framtoningen. Resten av konserten er ei collage av ulike sangar, rytmar, jamming, saerdeles intrikate rytmar (somme tider verka det som om bandet etterlikna overgangane som DJ'ar har mellom plateskifta. Proev a spele 'feil' pa denne maten, det kan ikkje vere enkelt) som fekk det heile til a hoeyrest ut som prog-soul. I tillegg syng ho fantastisk, og ser tilsvarande ut. Kan det bli betre? Nei.

Musikk i USA er utan tvil noko heilt spesielt: rytmisk musikk har vorte utvikla her, og den har ein mykje djupare status mellom folk enn det vi ser i Noreg. Trur eg.

Goy var det iallefall.

- Gumbo-West

Depeche Mode i Bergen

Somme grupper lagar musikk som egnar seg betre i stort format enn andre. Fleire av desse gruppene hadde sitt høgdepunkt i stadionrocken sitt tiår, 80-talet.

Depeche Mode sin taktfaste elektronika, med enkle melodiøse tema, og ein tydelig dommedagsvokal, og episke synthar, er skreddersydd til folkemengder over 10.000.

Når Depeche Mode visst nok vitjar Bergen 2. juli 2009, er det ingen andre plassar det er verdt å vere enn på Koengen.

Motorpsycho Live

På Motorpsycho sin konsert på Verftet sist mandag gikk vi frå California-kysten, og inn i dei tørre tørre fjellområda kring Sierra Nevada, med arrete fjelltoppar, saltsjøar og enorme sletter. Ta med pickupen din!

Eg må avsløre at denne omtalen om Motorpsycho sin konsert på Verftet sist mandag vert ein fan-hyllest først som sist. Men for å gi det eit skjær av balanse kan eg jo seie at det løpet som vart kjørt i 2 1/2 time mandag kveld utan vidare kvalifiserte for ein hyllest. Når det likevel kvalifiserar seg er det grunna dette bandet sine særlige kvalitetar.

Siste plata, Little lucid moments, byr på 4 spor over 60 minutt, der den første er ein suite på 21 minutt. Rocke-suiten er eit fenomen som med rette har vorte noko latterleggjort i rockehistoria etter utallige pompøse forsøk på å lage rock med "klassisk musikk" vri (av vellukka forsøk er vel Yes sin The gates of delerium. Når det likevel går bra her spekulerar eg i om det er evnen til å ta med seg melodiøse parti av typen som vart reindyrka på Phanerothyme, kombinere det med ein kraftig og energisk intensitet (noko som mange progressive band manglar, var det her påverknaden frå Deep purple kom inn?), og ei forkjærligheit for det suggerande. Desse elementa kan så brytast mot kvarandre og avløyse kvarandre, og dragast ut i ein type dynamikk som kler eit lenger format, noko som mesterlig (!) framvisast i overgangen mellom del 1 og 2 på Little lucid moments. 

Tilbake til konserten, så var denne prega av den same dynamikken. Låtane vart dregne ut, og intensive parti bygde seg opp, vart rivne ned, og avløyst av melodiøse delar, eller munna ut i rolige og dvelande parti. I alt dette blandast det inn ein overraskande kompleksitet av taktskifter, klangar og støy - med den verknaden at ein gir opp å prøve å skape eit system i lydmuren, men let att auga, og let seg drive med i Motorpsycho sin sjølvuttalte Zen-oppleving.

For å oppsummere: i ein rytmisk musikk-verden som pregast av særs konservativ kultur (det er sannelig ikkje mykje grensesprenging å spore) og mykje resirkulering representerer Motorpsycho ei sjeldan, uredd og oppriktig og interessert stemme. I tillegg lagar dei bra musikk, noko som jo er eit stort pluss.

(Og som ein liten parentes: Little lucid moments vert ikkje eingong nevnt når Dagbladet oppsummerer det norske musikk-året som eit kvileskjær.)

The Mars Volta - leiv

Stemningsrapport frå hovudet til Omar Rodiguez Lopez på Sentrum Scene i går kveld: 1-2-3-1-2-1-2-3-4-5-1-2-3-1-2-31/2-1-2. Hei kor det går - kom igjen!

K. West sin musikkanmeldar tok turen over vidda for å overvære det som er eit av dei mest spennande rytmiske musikk-gruppene han veit om nett no, nemlig The Mars Volta. 

Grunnen til det er fleire:

- all musikk er skrive og arrangert av Omar Rodriguez Lopez, for så å bli instruert til resten av musikerane, gjerne på vis som gjer det svært krevande for musikerane å lære seg og å spele inn sangane. Dette er ein original vri som sender tankane hen til Zappa og James Brown, som var bandlederar med kadaverdisiplin - noko som opnar vegen for meir heilheitstenkning og bevisstieit rundt komposisjonane.

- vokalen er ført av Cedric Blixer Zavala, ein vokalist med glimrande kvalitetar i progvokal. Rett og slett til å verte slått i bakken av.

- dei er slett ikkje redde for å drage ut sangane til rundt 20 minutt med støy, soloar og anna grums og stas, slik Zeppelin og andre gjorde. Det er også nevnt Miles Davis, ein tanke eg forstår godt. 

- progsuppa kan gjerne verte baktung og pretensiøs. Med å legge inn gode dosar latinorytmer, høgt tempo og punkeattitude gir dei sjangeren eit deilig løft.

- dessutan ser dei veldig tøffe ut

Så dette var utgangspunktet. Konserten pangopna med ein 20 minutters versjon av Rulette Dares frå De-Loused In the Comatorium, før dei knuste inn i den fengande og tighte Jaga Jazzist-liknande Visceria Eyes. Dette var jo glimrande. Men det byrja å ane meg: det er veldig mykje heile tida. Trommeslagaren med sine bulande musklar tok tydeligvis dette som ei 2-timars treningsøkt, for det gikk i ett: babababbabrbabrabrbarbarbarbarpisjpisjbarbarbarbbrbarbarbbbrbar. Dynamikken var nok skadelidande, og dette kunne gjere at somme jam-parti vart noko monotone og flate. Dette er nok hoved-kritikken mot The Mars Volta: på dei to første albuma var det meir luft og dynamikk i arrangementa. No er det mykje trangare om plassen. 

Men faktisk var dette noko som kom seg utetter. Og ein annan overasking: dei sangane som fungerte best var ikkje dei gudegitte spora frå Francis the Mute, nei det var heller dei groovy sangane frå det nye albumet The Bedlam i Goliath. Her var vokalen absolutt best, og jam-delane var meir inspirerte. Høgdepunkt her var Abernikula, Ilyena og Goliath. 

Konserten varte i to timar, og sjølv om CB Zavala gjorde turnøvingar som ei blanding av Steven Tyler, og Ozzy på speed, var han nok ikkje den store folkeforføraren. Sjølv om delar av bandet absolutt såg ut til å kose seg, var det med andre ord ikkje den store kommunikasjonen mellom band og publikum. Ein artig ting er at Marcel RL no er til forveksling lik Kirk Hammet i si storheitstid.

Iallefall - The Mars Volta tar musikk seriøst på ein måte som ikkje er overflod av. Dei serverte ein konsert som gav mat til både tanke og til sansning - ein konsert som i alt blir betre og betre di meir eg tenker på den.

Det kan også nemnast: er TMV ein del av Shakespeare-komplottet? Med sangar som Miranda, That ghost just isn't holy anymore, og Cygnus Vismund Cygnus?

Den uendelige historia IV: Balbec, og Kraftwerk sin konsert i Bergen

Ytre omstendigheiter i Balbec er at vår unge helt reiser til badebyen Balbec saman med si bestemor, som han framleis er svært knytta til. I Balbec vert han kjend med Robert Saint-Loup. Saint-Loup er av slekta Guernantes, og denne slekta utgjer den eine vegen i Combray. Vår ven er følgelig svært interessert i å verte kjend med den unge markien av Saint-Loup, og dei får eit godt vennskap. Han møter og det som skal verte hans openberring i malerkunsten, Elstir. Enda viktigare for den elskovshungrige yndlingen, er møtet med ein jentegjeng, som Marcel straks vert svært interessert i.

I denne boka, som eigentlig vert sett saman med Omkring Madame Swann, og saman titulert I skyggen av piker i blomst del 1 og 2, er det fleire interessante hendingar (og sikkert enda fleire). Den første er noko som kan virke så banalt som synet av ein allé som teiknar eit mønster, men som med Madeleine-kaka dreiar det seg om ei ufrivillig erindring. Ved dette synet kjenner han ”ei glede hvis gjenstand jeg bare uklart fornemmet, og som jeg selv måtte skape (...) men hver gang forekom det meg at alt som hadde funnet sted i mellomtiden var uten betydning og at jeg ved utelukkende å vie meg til dens virkelighet endelig ville kunne leve et sant liv.” Han finn ikkje bakgrunnen for erindringa, og han spør: kunne det tenkast at han aldri hadde sett dei før, og at dei skjulte ei dunkel betydning som nesten var umogleg å gripe? Men dei er umoglege å nå, for vogna snur seg vekk – å stoppe den ville vore ille, og det er som om trea ropar at snur du det vekk frå oss, vil ei heil side av deg skli ned i gløymselen. Dei ufrivillige assosiasjonane, symbolspråket og dets dekoding, med brå overraskande støttepunkt. Den indre krøllinga av tida. Nett slik madeleinekaka spreier seg som væske gjennom uttørra kanalar, og rullar ut gløymde erfaringer, slik kan trea gi nye erkjenninger, men nei.

Neste er møtet med malaren Elstir, som også vert ein god ven. Elstir er impressjonist, og vår helt kjem på visitt til atlieret medan han er i djupe tankar over jentegjengen på stranda. Slik vert han, fri for forutintattheit, bergteken av maleria av kystlina i og kring Balbec. Elstir basert på samtidige impressionistiske malerar. Særlig eit maleri, over havna i Balbec, viste korleis ein gjennom kunsten kunne, som han seier, gjere det rykk som må til for å frigjere seg frå den vande måte og sjå ting på. På maleriet er det slett ikkje klart kvar landet startar, og kvar sjøen sluttar, eller himmelen byrjar for den saks skuld. Slik er kunsten ein måte å lure vanen; eit teiknsystem som både kan unngå vanespråket sine slørande konstruksjonar, og den tilvande måten å sjå ting på, der eins førestillinger kjem inntrykka i møte for å gripe dei og forme dei til det forståelige.


Malaren Alfred Sisley (1839 – 1899) sitt maleri Bridge at Villeneuve-la-Garenne (1872) formidlar kanskje noko av det som Proust såg hjå Elstir, med sin glidande overgang mellom hav og land, og dei lyse og luftige fargane.

Det at Elstir ofte malte det kvardagslige og det moderne, viste at også her kan ein finne kjelder til estetikk og innsikt, noko som for meg forklarer kvifor stilleben framleis ser ut til å ha livets rett.



Korleis kan dette vere nøkkel til tolkning av Kraftwerk sin konsert i Grieghallen i går kveld? Det første ein ser er at medlemmane av Kraftwerk er 5 dresskledde, distanserte menn bak kvar sin laptop, i ein iscenesettelse som fører tankane hen til teknokratiet. Ubevegelig og distansert rår den dresskledde mann over kompleksitet, teknologi, estetikk, i eit etisk vakum skapt av teknologiens openbare nødvendigheit. Dette underbyggast av videoinstallasjonane, som nyttar modernistisk og teknisk estetikk frå 30-talet til i dag. Her kjem den andre strøymninga inn: teknikken som forlengelse av mennesket, og det tekniske i mennesket (representert med tematikken frå Tour DeFrance). Vi ser cyborgen frå fleire sider, og dei tradisjonelle grensene problematiserast, både visuelt, og musikalsk (kva er programmert, og kva spelast faktisk på scena?? Eg kunne ikkje sjå at Florian Schneider gjorde noko som heldst under heile konserten!). Det at dei faktisk også improviserer ein god del på scena, gjer det heile meir forvirrande.

Samtidig er det estetisk svært godt gjennomført, og Proust ville nok ha forstått estetikken i både sykkelritt, mercedesar, samt likheita mellom neonlys og databrikker gjennom denne framstillinga.