For nokre få år sidan vart det satsa på PhD-stillinger ved norske universitet. Samstundes gjekk PhD-studentane betydlig opp i lønn. Dette var eit verkemiddel frå politisk hald for å styrke norsk forsking. Det var utan tvil eit godt trekk om ein vil styrke norsk forsking.
Men framleis er det slik at ein slit med å få kvalifiserte norske søkarar til norske professoreat. Framleis er det mykje å gå på før Noreg kan smykke seg med å vere ein forskingsnasjon, om no dette er målet.
Eit steg i riktig retning, som samstundes ikkje kostar så mykje, er å overføre nokre stillinger frå PhD til etter Post-doc, og setje desse som til dømes 5-årsstillinger. Dette hadde vore eit sjakktrekk av mange grunnar:
- det er i dag rimelig greit å få seg ein PhD-stilling (i naturvitskapane vel og merke) om ein vil det. Flaskehalsen kjem etter PhD: om ein er interessert i å halde fram i universitetssystemet må ein gå frå halvårskontrakt til halvårskontrakt i fleire år, eller flytte. Det er ikkje ein ideell situasjon om ein nett har stifta familie.
- for ei forskingsgruppe tar det mange år å bygge opp kompetanse, og ofte vert ei gruppe satt langt tilbake om ein nøkkelperson (PhD eller post-doc) sluttar. Professorane, som er dei som skal halde kontinuiteten, er ofte opptekne med undervisning og administrasjon, og har ikkje kapasitet til å drive ting fram på daglig basis. Om forskingsgruppene hadde hatt moglegheit til å halde på nøkkelpersonar, ville det føre til ei betydelig kvalitetsheving for forskinga.
- Det er ikkje meininga at alle som tar PhD skal få ei karriere innan akademia. Å forvente det vil vere feilaktig. Men med eit fråfall på 90% frå universitetssystemet er det ikkje der skoen trykker. Problemet er å holde på den kvalifiserte arbeidskrafta. Universitetssystemet er i den absurde situasjonen at dei gjer det så vanskelig dei kan for svært kvalifiserte personar som gjerne vil behalde jobben i universitetet til å få til nett det. Og det er nett desse personane som trengst for å opprettholde norsk forsking.
- Stillinger som har eit lenger tidsperspektiv gjer det også mogleg å bygge opp forskinga over tid, og ikkje vere avhengig av ein kortsiktig horisont. Forsking tar tid. God forsking tar enda lenger tid. Middelmådig forsking tar kort tid (dagens situasjon), og dårlig forsking tar veldig lang tid (difor treng ein så klart krav om publisering).
Ingen kommentarer:
Legg inn en kommentar